ძვლის სიმსივნეები ძვლის პათოლოგიურად შეცვლილი უჯრედებიდან იზრდება.
ძვლის სიმსივნეები ავთვისებიანი ან კეთილთვისებიანია. ავთვისებიანი სიმსივნეები შეიძლება სხეულის სხვა არეებში გავრცელდეს. ძვლის სიმსივნეები ასევე იყოფა პირველად და მეტასტაზურ სიმსივნეებად. პირველადი სიმსივნეები სათავეს ძვლიდან იღებს და ასევე შეიძლება იყოს კეთილ- ან ავთვისებიანი. მეტასტაზური სიმსივნეები ყოველთვის ავთვისებიანია და სხეულის რომელიმე სხვა ნაწილში ვითარდება (მაგალითად, სარძევე ან წინამდებარე ჯირკვალში) და შემდეგ ვრცელდება ძვლებზე. ბავშვებში ავთვისებიანი სიმსივნეების უმეტესობა პირველადია, მოზრდილებში კი – მეტასტაზური. ზოგადად, ძვლის კეთილთვისებიანი სიმსივნეები იშვიათობაა, აშშ-ში ყოველწლიურად 2500 ადამიანს უსვამენ აღნიშნულ დიაგნოზს. ეს რაოდენობა არ გულისხმობს მიელომურ დაავადებას, სიმსივნეს, რომელიც პირველადად უფრო მეტად ძვლის ტვინს აზიანებს, ვიდრე საკუთრივ ძვალს.
დასაწყისში ვითარდება უმტკივნეულო შესივება, რომელიც საბოლოოდ მტკივნეული ხდება, თუმცა ხშირად პირველი სიმპტომი ტკივილია. ტკივილი შეიძლება იყოს ძლიერი (წააგავს კბილის ტკივილს) და გამოვლინდეს მოსვენებისას ან ღამით. იგი თანდათანობით მატულობს. ზოგჯერ სიმსივნე, განსაკუთრებით ავთვისებიანი, იწვევს ძვლის დასუსტებას და მოტეხილობებს უმნიშვნელო ტრავმის ან მის გარეშე (პათოლოგიური მოტეხილობა).
მუდმივად მტკივნეულ კიდურს ან სახსარს რენტგენოლოგიური კვლევა უნდა ჩაუტარდეს. იგი გამოავლენს პათოლოგიურ ზრდას ან ხვრელის არსებობას, მაგრამ ვერ განსაზღვრავს, სიმსივნე კეთილთვისებიანია თუ ავთვისებიანი. თუმცა, უნდა ითქვას, რომ ზოგიერთი სიმსივნის კეთილთვისებიანი ბუნების განსაზღვრა რენტგენოგრაფიული კვლევითაც შესაძლებელია. ასეთი იდენტიფიკაცია მაგალითად, შესაძლებელია პეჯეტის დაავადების, ენქონდრომის, ძვლის კისტის ან არაოსტეოგენური ფიბრომის (ფიბროზული ზრდა, რომელიც არ შეიცავს ძვლოვან ქსოვილს), ფიბროზული დისპლაზიის დროს. თუ რენტგენოგრაფიული მონაცემი გაურკვეველია, კომპიუტერული ან მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია გვეხმარება სიმსივნის ზუსტი ლოკალიზაციისა და ზომის განსაზღვრაში და დამატებით ინფორმაციას იძლევა მისი ბუნების თაობაზე, თუმცა აღნიშნული ტესტებით არ ისმება კონკრეტული დიაგნოზი.
თუ საეჭვოა სიმსივნის არსებობა, დიაგნოსტიკისათვის, როგორც წესი, ბიოფსიის ჩატარებაა საჭირო. მრავალი სახეობის სიმსივნის დროს, მასალა მოიპოვება სიმსივნის ჩხვლეტით და იქიდან უჯრედების (ასპირაციული ბიოფსია) აღებით. მცირე ზომის ნემსის გამოყენებისას, შესაძლებელია ისე მოხდეს, რომ აღებულ მასალაში მოხვდეს მხოლოდ ნორმალური უჯრედები და სიმსივნური უჯრედები გამოგვრჩეს, ამიტომ მეტი რაოდენობით ქსოვილის მისაღებად, კეთდება ბიოფსია მსხვილი ნემსით (კორ-ბიოფსია). ზოგჯერ კი, დიაგნოსტიკისთვის ადეკვატური მასალის მისაღებად, საჭირო ხდება ქირურგიული პროცედურის ჩატარება, რომელსაც ღია ბიოფსია ეწოდება, შესაძლოა იგი სიმსივნის მკურნალობის მიზნით დანიშნული ქირურგიული ოპერაციის მსვლელობისას გაკეთდეს.
ოსტეოქონდრომა: ოსტეოქონდრომა (ძვალ-ხრტილოვანი წანაზარდი) ძვლის კეთილთვისებიანი სიმსივნეების ყველაზე გავრცელებული სახეა და ძირითადად 10-20 წლის ასაკის პირებს შორის ვლინდება. აღნიშნული სიმსივნე ძვლის ზედაპირზე იზრდება, მკვრივი ბორცვის სახით. შესაძლებელია ერთროულად რამდენიმე წარმონაქმნის არსებობა. ამგვარ ტენდენციას ზოგჯერ ოჯახური ხასიათი აქვს.
ერთზე მეტი ოსტეოქონდრომის (მრავლობითი ოსტეოქონდრომატოზი) არსებობისას, შემთხვევათა 10%-ში, ცხოვრების რომელიღაც ეტაპზე, მოსალოდნელია ძვლის ავთვისებიანი სიმსივნის, ქონდროსარკომის განვითარება (სავარაუდოდ იგი უკვე არსებული ოსტეოქონდრომიდან ვითარდება). ქირურგიული გზით მისი მოცილება მიზანშეწონილია იმ შემთხვევაში, თუ რომელიმე წარმონაქმნი ზომაში გაიზარდა ან ახალი სიმპტომები გამოიწვია (მაგალითად, სიმსივნე არღვევს ძვლის ზრდას, დიდდება ან იწვევს ახლოს მდებარე ნერვებზე, კუნთებზე ან ირგვლივ მყოფ სტრუქტურებზე ზეწოლას). ასეთი პირები ექიმს რეგულარული გამოკვლევისთვის ხშირად უნდა სტუმრობდნენ. ერთი ოსტეოქონდრომის არსებობისას, დაბალია ოსტეოსარკომის განვითარების ალბათობა და, აქედან გამომდინარე, მისი ქირურგიული წესით მოცილება მხოლოდ იმ შემთხვევაში გახდება საჭირო, თუ სიმპტომები ახლავს თან.
ენქონდრომა: ენქონდრომის განვითარება ნებისმიერ ასაკშია შესაძლებელი, თუმცა მისი გამოვლენა ხშირია 10-40 წლებში. აღნიშნული სიმსივნე ძვლის ცენტრალურ ნაწილშია და ხშირად სხვა მიზეზით ჩატარებული რენტგენოლოგიური კვლევისას შემთხვევით დიაგნოსტირდება. ზოგი ენქონდრომა შეიძლება ზომაში გაიზარდოს და მტკივნეული გახდეს. თუ სიმსივნე ტკივილს არ იწვევს და რენტგენოლოგიურად ან სხვა გამოსახვითი კვლევებით ავთვისებიანისთვის დამახასიათებელი ნიშნები არ აქვს – არც მკურნალობას და არც ქირურგიულად მოცილებას არ საჭიროებს. თუმცა დაკვირვებისათვის, ზომის მონიტორინგის მიზნით, შესაძლებელია რენტგენოგრაფია. თუ სიმსივნის იდენტიფიცირება დაზუსტებით შეუძლებელია ან იწვევს ტკივილს, იმის შესაფასებლად, კეთილ- თუ ავთვისებიანი ბუნებისაა წარმონაქმნი, ხდება ქსოვილის ნიმუშის აღება და მისი გამოკვლევა მიკროსკოპულად (ბიოფსია).
ქონდრობლასტომა: ქონდრობლასტომა იშვიათი სიმსივნეა, იგი ძვლების რომელიმე დაბოლოების არეში იზრდება. ჩვეულებრივ, 10-20 წლის ასაკის პირებს შორის გვხვდება. სიმსივნემ შეიძლება გამოიწვიოს ტკივილი, რაც მისი აღმოჩენის მიზეზი ხდება. არანამკურნალებ შემთხვევაში მოსალოდნელია მისი ზრდა და ძვლისა და მიმდებარე სახსრის დაზიანება. მკურნალობა მოიცავს ქირურგიულ ჩარევას და დეფექტის ამოსავსებად ძვლის იმპლანტის გამოყენებას. იმპლანტის მასალად იყენებენ პაციენტის საკუთარი მენჯის ძვლიდან აღებულ ძვალს (აუტოტრანსპლანტატი), სხვა პირიდან აღებულ ძვალს (ალოტრანსპლანტატი) ან ძვლის სინთეზურ შემცვლელს. იშვიათად, სიმსივნე კვლავ ვითარდება ქირურგიული ჩარევის შემდეგ.
ქონდრომიქსოფიბრომა: ქონდრომიქსოფიბრომაძალზე იშვიათი სიმსივნეა და 30 წელზე ახალგაზრდა ასაკში ვლინდება. როგორც წესი, ლოკალიზებულია კიდურის ძვლების დაბოლოებასთან ახლოს. ჩვეული სიმპტომია ტკივილი. რენტგენოგრამაზე განსხვავებული სახით ვლინდება. მკურნალობა გულისხმობს ქირურგიულ ჩარევას, რომლითაც უხშირესად დაავადება განკურნებით სრულდება, თუმცა ზოგჯერ რეციდივი ვითარდება ხოლმე.
ოსტეოიდური ოსტეომა: ოსტეოიდური ოსტეომა ძალიან მცირე ზომის სიმსივნეა, იგი 10-35 წლის ასაკის პირებს შორის ვითარდება. ყველაზე ხშირია ხელისა და ფეხის ძვლებში, თუმცა ნებისმიერ ადგილზე შეიძლება განვითარდეს. ამ სიმსივნეს, როგორც წესი, ახლავს ტკივილი, რომელიც ღამით უარესდება და ასპირინის დაბალი დოზით ან სხვა არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო საშუალებების მიღებისას მცირდება. ზოგჯერ სიმსივნის გარშემო მყოფი კუნთები განილევა (ატროფირდება). აღნიშნული მდგომარეობა შეიძლება გაუმჯობესდეს სიმსივნის ქირურგიული გზით მოცილების შემდეგ. იმ შემთხვევაში, თუ სიმსივნე საზრდელი ზონის მახლობლად განვითარდა (ძვლის ნაწილი, საიდანაც ბავშვებში ძვალი იზრდება), იგი ძვლის ზრდის სტიმულაციას გამოიწვევს, რის გამოც კიდური არათანაბრად გაიზრდება. სიმსივნის ზუსტი ლოკალიზაცია განისაზღვრება რადიოაქტიური ინდიკატორის გამოყენებით ჩატარებული ძვლის სკანირებისას. ზოგჯერ სიმსივნის ლოკალიზაციის დადგენა რთულია, ამიტომ შეიძლება საჭირო გახდეს ისეთი დამატებითი ტესტების ჩატარება, როგორიცაა, მაგალითად, კომპიუტერული ტომოგრაფია.
მკურნალობის მიზნით, სიმსივნეში კანზე ჩხვლეტის შემდეგ, კომპიუტერული ტომოგრაფიის კონტროლით იდგმება ნემსისმაგვარი ზონდი. ამის შემდეგ, სიმსივნის განადგურების მიზნით გამოიყენება მაღალსიხშირიანი იმპულსი. პროცედურა ტარდება ზოგადი ან სპინალური ანესთეზიით ან ნერვის ბლოკადით. პროგნოზი კარგია, ტკივილი თანდათან გაივლის. ტკივილის სამუდამოდ აღმოფხვრის სხვა მეთოდია სიმსივნის ქირურგიული გზით მოცილება. ზოგი პაციენტი სამკურნალო პროცედურების ჩატარებას ტკივილგამაყუჩებელი საშუალებების ხანგრძლივად მიღებას ამჯობინებს. შესაძლებელია, ტკივილმა მკურნალობის გარეშეც გაიაროს.
გიგანტურუჯრედოვანი სიმსივნე: გიგანტურ-უჯრედოვანი სიმსივნე, ჩვეულებრივ, 20-30 წლის ასაკის პირებს შორის ვლინდება. იგი სათავეს ძვლის რომელიმე დაბოლოებიდან იღებს და შეიძლება მომიჯნავე ქსოვილებზე გავრცელდეს. თან ახლავს ტკივილი. მკურნალობა დამოკიდებულია სიმსივნის ზომაზე. შეიძლება მისი ქირურგიული გზით მოცილება და ძვლის სტრუქტურის შესანარჩუნებლად დეფექტის ამოვსება ძვლის იმპლანტით ან სინთეზური ძვლის ცემენტით. იშვიათად, ძალზე დიდი ზომის სიმსივნის შემთხვევაში შესაძლებელია საჭირო გახდეს ძვლის დაზიანებული სეგმენტის მოცილება და სახსრის რეკონსტრუქცია. მკურნალობის სხვა სახეა ქირურგიული პროცედურა, რომელსაც კიურეტაჟი ეწოდება, ამ დროს სიმსივნე იფხიკება სპეციალური კოვზისებური ინსტრუმენტით. ამგვარი მკურნალობის შემდეგ, 10%-ში მოსალოდნელია სიმსივნის ხელახლა განვითარება. გიგანტურუჯრედოვანი სიმსივნეები იშვითად განიცდის ავთვისებიანად გადაგვარებას.
მრავლობითი მიელომა: მრავლობითი მიელომა ძვლის პირველადი ავთვისებიანი სიმსივნეების ყველაზე ხშირი ფორმაა და ძირითადად ხანდაზმულებს შორის ვლინდება. ეს სიმსივნე მოიცავს ძვლის ტვინს (სისხლის წარმომქმნელი ქსოვილი ძვლის შიგნით არსებულ ღრუში) და არამყარ ძვლოვან ქსოვილს. ამის გამო, მას ყოველთვის არ განიხილავენ, როგორც ძვლის პირველად სიმსივნეს. იგი ძვლოვანი ქსოვილიდან განვითარებულ სიმსივნეებზე უფრო ხშირია. მრავლობითი მიელომა ერთ ან მეტ ძვალს აზიანებს და ამიტომ ტკივილი შეიძლება გამოვლინდეს ერთ ან რამდენიმე ადგილას. იმ შემთხვევაში, თუ მხოლოდ ერთი ძვალია, მხოლოდ ერთ ადგილას პროცესში ჩართული, მდგომარეობას პლაზმოციტომა ეწოდება, ხოლო ძვლის სხვადასხვა ლოკალიზაციის დაზიანებისას – მრავლობითი მიელომა. მკურნალობა კომპლექსურია და მოიცავს ქიმიოთერაპიას, სხივურ თერაპიას და ზოგჯერ ქირურგიულ ჩარევას.
ოსტეოსარკომა: ოსტეოსარკომა (ოსტეოგენური სარკომა) ძვლის პირველად სიმსივნეებს შორის მეორე, ყველაზე გავრცელებული სახეობაა, თუმცა მრავლობით მიელომასთან შედარებით იშვიათია. იგი იწვევს პათოლოგიურად შეცვლილი ძვლის უჯრედების ზრდას. უფრო ხშირია 10-25 წლის ასაკის პირებს შორის, მაგრამ ნებისმიერ ასაკში შეიძლება გამოვლინდეს. აღნიშნული სიმსივნე ზოგჯერ უვითარდებათ პეჯეტის დაავადების მქონე ასაკოვან პირებს, ასევე მათ, ვისაც ძვლის დასხივება ჩაუტარდათ ან ნამგლისებურუჯრედოვანი ანემიით ან სხვა მდგომარეობით განპირობებული მკვდარი ძვლოვანი ქსოვილის კერები (ძვლის ინფარქტები) აქვთ. ამ სახის სიმსივნეების ნახევარზე მეტი მუხლის სახსარში ან მის გარშემო ვითარდება, თუმცა ნებისმიერ ძვალშია მათი წარმოქმნა შესაძლებელი. ახასიათებთ გავრცელება (მეტასტაზირება) ფილტვებში. ჩვეულებრივ, იწვევენ შეშუპებასა და ტკივილს. დიაგნოსტიკისათვის რენტგენოგრაფიასთან ერთად ტარდება ძვლის ქსოვილის მიკროსკოპულად შესწავლა (ბიოფსია). დამატებით, ფილტვებში მეტასტაზების გამოსავლენად გულმკერდის რენტგენოგრაფია და კომპიუტერული ტომოგრაფიაა საჭირო, ხოლო სიმსივნის სხვა ძვლებზე გავრცელების გამოსავლენად – ძვლების სკანირება.
ოსტეოსარკომების მკურნალობა ქიმიოთერაპიისა და ქირურგიული ჩარევის კომბინირებას გულისხმობს. როგორც წესი, პირველად ქიმიოთერაპია ტარდება. მკურნალობის ამ ფაზაში, ხშირად ტკივილი მცირდება. ამის შემდეგ, სიმსივნეს დაზიანების (დარღვევის) გარეშე აცილებენ ქირურგიულად, მაგალითად, გაკვეთის გზით. სიმსივნის მთლიანობის დარღვევამ შეიძლება გამოიწვიოს მისი უჯრედების გავრცელება და იმავე ადგილას სიმსივნის თავიდან განვითარება.
აღნიშნული სახის სიმსივნის შემთხვევაში, თუ სიმსივნე მეტასტაზირებული არაა და ქიმიოთერაპია ჩატარებულია, დიაგნოზის დასმიდან 5-წლიანი გადარჩენა 65%-ია. თუ ქიმიოთერაპიით სიმსივნური უჯრედები სრულად განადგურდება, 5-წლიანი გადარჩენის ალბათობა 90%-ზე მაღალია. ქირურგიული პროცედურები მეტად გაუმჯობესდა, ამან შესაძლებელი გახადა დაზიანებული კიდურის შენარჩუნება და რეკონსტრუქცია. წარსულში, ხშირად საჭირო ხდებოდა დაავადებული კიდურის ამპუტაცია.
ფიბროსარკომა და ავთვისებიანი ბიფროზული ჰისტიოციტომა: ფიბროსარკომა და ავთვისებიანი ბიფროზული ჰისტიოციტომა იმავე ასაკობრივ ჯგუფში ვითარდება და გამოვლინებით, ლოკალიზაციით, სიმპტომებითა და პროგნოზით ისეთივეა, როგორც ოსტეოსარკომა. ამ ავთვისებიანი სიმსივნეების უჯრედები წარმოქმნიან, უფრო მეტად, ავთვისებიან ფიბროზულ (შემაერთებელ) ქსოვილს და არა სიმსივნურ ძვლოვან ქსოვილს. მკურნალობა ოსტეოსარკომის მკურნალობის მსგავსია.
ქონდროსარკომა: ქონდროსარკომა სიმსივნური ხრტილოვანი უჯრედებისაგან შემდგარი ავთვისებიანი სიმსივნეა. იგი ძირითადად ხანდაზმულებში ვლინდება. ქონდროსარკომების უმეტესობა ნელა მზარდი და ავთვისებიანობის დაბალი ხარისხის სიმსივნეა, რაც იმას ნიშნავს, რომ სხვა სიმსივნეებთან შედარებით, დაბალია მისი ორგანიზმში გავრცელების ალბათობა. ხშირად მათი განკურნება შესაძლებელია ქირურგიული ჩარევით. იშვიათად ქონდროსარკომის ზოგიერთი სახეობა მაღალი ხარისხის ავთვისებიანობით გამოირჩევა და ახასიათებს მეტასტაზების გავრცელება. დიაგნოსტიკისათვის საჭიროა ბიოფსიის ჩატარება.
საწყისი სტადიის ავთვისებიან ქონდროსარკომას ძვლიდან ზოგჯერ კოვზისებური ინსტრუმენტის გამოყენებით, მოფხეკით (კიურეტაჟი) აცილებენ და თხევადი აზოტის, ფენოლის ან არგონის ლაზერით ანადგურებენ ძვალზე არსებულ ზედაპირულ სიმსივნურ უჯრედებს. სხვა ქონდროსარკომები, ქირურგიულად სრულყოფილად, დაზიანების გარეშე უნდა მოსცილდეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში არსებობს სიმსივნური უჯრედების ორგანიზმში გავრცელების რისკი. დაავადება არ ექვემდებარება ქიმიო ან სხივურ მკურნალობას. ხელის ან ფეხის ამპუტაცია იშვიათადაა საჭირო. სიმსივნის სრულად მოცილების შემთხვევაში, დაავადებული პირების 75% გადარჩება.
იუნგის ძვლის სარკომა: იუნგის ძვლის სარკომა ავთვისებიანი სიმსივნეა, რომელიც მამაკაცებს შორის უფრო გავრცელებულია და ძირითადად 10-25 წლის პირებს შორის გვხვდება. სიმსივნე ხშირად ვითარდება ხელსა ან ფეხში, თუმცა ნებისმიერ ძვალშია მისი განვითარება შესაძლებელი. ხშირი სიმპტომებია ტკივილი და შეშუპება. ზოგჯერ სიმსივნე იმდენად დიდია, შეიძლება მთელ ძვალს აზიანებდეს. ასევე შესაძლებელია რბილ ქსოვილებზე გავრცელება. კომპიუტერული ტომოგრაფიითა და მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიით შესაძლებელია წარმონაქმნის ზუსტი ზომის განსაზღვრა. დიაგნოსტიკისთვის ბიოფსიაა საჭირო. მკურნალობა მოიცავს ქირურგიული ჩარევის, ქიმიო და სხივური თერაპიის კომბინაციას. მკურნალობით შესაძლებელია დაავადებული პირების 60%-ის განკურნება.
ძვლის ლიმფომა: ძვლის ლიმფომა (ადრე მოიხსენიებდნენ, როგორც რეტიკულურუჯრედოვანი სარკომა) ძვლის ავთვისებიანი სიმსივნეა და ავადდებიან ძირითადად 40-50 წლის ასაკის პირები. შეიძლება განვითარდეს ნებისმიერ ძვალში ან სხეულის სხვა ნაწილში და შემდეგ გავრცელდეს ძვალზე. როგორც წესი, სიმსივნე იწვევს ტკივილს და შეშუპებას და რბილი ქსოვილების დაგროვებას. დაზიანებული ძვალი მიდრეკილია მოტეხილობების განვითარებისადმი. მკურნალობა მოიცავს ქიმიო- და სხივური თერაპიის კომბინაციას, რომელიც ისეთივე ეფექტიანია, როგორც კიდურის ამპუტაცია ან სიმსივნის ქირურგიულად მოცილება. ამპუტაცია იშვიათადაა საჭირო. თუ ძვალი მიდრეკილია მოტეხილობებისადმი, მისი პრევენციის მიზნით, სტაბილიზაცია შესაძლებელია ქირურგიულად.
ავთვისებიანი გიგანტურუჯრედოვანი სიმსივნე: ავთვისებიანი გიგანტურუჯრედოვანი სიმსივნე იშვიათი და ავთვისებიანია და ლოკალიზებულია გრძელი ლულოვანი ძვლების დაბოლოებაში (მხრის ან ბარძაყის ძვალი). მკურნალობა ოსტეოსარკომის მკურნალობის მსგავსია, თუმცა განკურნების ალბათობა დაბალია.
ქონდრომა: ქონდრომა იშვიათი ავთვისებიანი სიმსივნეა, ძირითადად ხერხემალში, მის ქვედა ნაწილში – გავის ძვლების შუა მალებში ან თავის ქალას ფუძის არეში ვითარდება. გავის ან კუდუსუნის არეში განვითარებული ქონდრომა იწვევს მუდმივ ტკივილს. ქალას ფუძესთან განვითარების შემთხვევაში შეიძლება ნერვებთან დაკავშირებული პრობლემები გამოიწვიოს, ყველაზე ხშირად – თვალის. სიმპტომები, ზოგჯერ, დიაგნოზის დასმამდე წლების ან თვეების განმავლობაში გრძელდება. ქონდრომა, როგორც წესი, სხვა ძვლებზე არ ვრცელდება, თუმცა ზოგჯერ ხელახლა ვითარდება. გავის ან კუდუსუნის ძვლების დაზიანების შემთხვევაში, ქონდრომას ქირურგიულად აცილებენ, ხოლო ქალას ფუძის არეში განვითარებული სიმსივნის დროს, ხშირად ქირურგიული ჩარევა შეუძლებელია და ეფექტური შეიძლება მხოლოდ სხივური თერაპია იყოს.
ყველაზე გავრცელებული სიმსივნეებია წინამდებარე ჯირკვლის კიბო მამაკაცებს შორის და ძუძუს კიბო – ქალებს შორის. ფილტვის კიბო ორივე სქესის წარმომადგენლებში კიბოთი გამოწვეული სიკვდილიანობის ყველაზე ხშირი მიზეზია. მეტასტაზური სიმსივნეები ძვლებზე ვრცელდება სხეულის სხვა ნაწილში განვითარების შემდეგ. ნებისმიერი სიმსივნე შეიძლება გავრცელდეს ძვალზე, თუმცა აღნიშნული უფრო მეტად ახასიათებს ძუძუს, ფილტვის, წინამდებარე ჯირკვლის, თირკმლების, ფარისებრი ჯირკვლისა და მსხვილი ნაწლავის კიბოს. პროცესის გავრცელება ნებისმიერ ძვალშია მოსალოდნელი, თუმცა ყველაზე ნაკლებად – წინამხრისა და წვივის შუა არეში. თუკი ამ ძვლებში მეტასტაზები ვლინდება, ისინი ძირითადად ფილტვის ან თირკმლის სიმსივნიდანაა გავრცელებული.
როდესაც კიბოს მქონე პაციენტს ძვლის ტკივილი ან შეშუპება უვითარდება, უნდა ჩატარდეს გამოკვლევა ძვლებში მეტასტაზების გამოსავლენად. სიმსივნის ლოკალიზაციის დასადგენად ტარდება ძვლების სკანირება რადიოაქტიური იზოტოპის გამოყენებით. უფრო ზუსტია მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია (MRI) ან პოზიტრონულ-ემისიური ტომოგრაფია (PET). ზოგჯერ ძვლის მეტასტაზური სიმსივნეები სიმპტომებს პირველადი კერის გამოვლენამდე იწვევს. სიმპტომები მოიცავს ტკივილს ან მოტეხილობას (პათოლოგიური მოტეხილობა) იმ ადგილებში, სადაც სიმსივნე ძვლის დასუსტებას იწვევს. ასეთ შემთხვევაში ბიოფსია გამოავლენს სიმსივნის წარმომავლობას, მიკროსკოპული შესწავლით შესაძლებელია ქსოვილის ტიპის ამოცნობა.
მკურნალობა დამოკიდებულია ძვალზე გავრცელებული სიმსივნის ტიპზე. ზოგი სახის სიმსივნე მგრძნობიარეა ქიმიოთერაპიისადმი, სხვა – სხივური თერაპიისადმი, ზოგი – ორივესადმი ან შეიძლება არ ემორჩილებოდეს მკურნალობის არც ერთ მეთოდს. სხივური თერაპია, როგორ წესი, უფრო ეფექტიანია. ძვლების ქირურგიული სტაბილიზაცია მოტეხილობების პრევენციას ახდენს. ძვლის მეტასტაზური დაზიანების ზოგიერთი შემთხვევა კიდურის ნაწილის მოცილებას და შემდგომ ძვლისა და სახსრის რეკონსტრუქციას საჭიროებს. სიმსივნის პირველადი კერის მოცილების შემდეგ, ძვალში ერთი მესტასტაზური კერის არსებობისას (განსაკუთრებით, იმ შემთხვევაში, როცა მეტასტაზი პირველადი კერის განვითარებიდან რამდენიმე წლის შემდეგ ჩნდება), ქირურგიული ჩარევა და რეკონსტრუქცია, ზოგჯერ სხივურ მკურნალობასთან ან ქიმიოთერაპიასთან ან ორივესთან კომბინაციაში, იშვიათადაა ეფექტური, თუმცა შეიძლება მნიშვნელოვნად გააუმჯობესოს ცხოვრების ხარისხი, ისევე როგორც კიდურის გარეგნული სახე და ფუნქცია.
მკურნალობის ერთ-ერთი მიზანია ძვლოვანი ქსოვილის განლევის პრევენცია. ძვლოვანი ქსოვილის განლევა იწვევს ტკივილს და ძვლები მიდრეკილი ხდება მოტეხილობების განვითარებისადმი, რაც ქირურგიულ ჩარევას საჭიროებს. ძვლის განლევა შეიძლება შემცირდეს სხივური თერაპიით და მედიკამენტებით (როგორიცაა ბისფოსფონატები). თუ სიმსივნე ხერხემლის მალის კომპრესიას იწვევს, მაგრამ ზურგის ტვინზე ზეწოლა არ ვლინდება, მიმართავენ კიფოპლასტიკას. ვერტებროპლასტიკის (მხოლოდ ინექციით) ან კიფოპლასტიკის (გაფართოებადი ბუშტის გამოყენება) დროს, ძვლის ცემენტი (მეთილმეტაკრილატი) ინექციით შეჰყავთ გასაფართოებელ კერაში, რაც იწვევს ტკივილის შემცირებას და აფერხებს კოლაფსის განვითარებას. თუ სიმსივნე მალის კომპრესიისა და ზურგის ტვინის დაზიანების (როგორიცაა პარაპლეგია) რისკის მატარებელია, რეკომენდებულია დეკომპრესია და ხერხემლის სტაბილიზაცია.