ეოზინოფილური ფასციიტი იშვიათი დაავადებაა, რომლის დროსაც ხელების და ფეხის კანი ანთებადი და მტკივნეული ხდება და თანდათან მკვრივდება.

• შემაერთებელი ქსოვილის დაზიანება, სავარაუდოდ, აუტოიმუნური მექანიზმით ხდება.

• ქსოვილის ნიმუშს იღებენ გამოსაკვლევად (ბიოფსია).

• ეფექტურია კორტიკოსტეროიდები.

სიტყვა "ეოზინოფილური" – სისხლში, გარკვეული სახეობის ლეიკოციტების მაღალ მაჩვენებელს უკავშირდება, ხოლო სიტყვა "ფასციიტი" – ფასციის ანთებას ნიშნავს, ეს უკანასკნელი უხეში ფიბროზული ქსოვილია, რომელიც კანქვეშაა ჩალაგებული.

ეოზინოფილური ფასციიტის მიზეზი უცნობია. დაავადება ძირითადად 40-50 წლის ასაკის მამაკაცებს შორის ვლინდება, თუმცა ქალები და ბავშვებიც შეიძლება დაავადდნენ.

სიმპტომები

საწყისი სიმპტომი, ჩვეულებრივ, ტკივილი, შეშუპება და კანის ანთებაა. უპირატესად ზიანდება წინამხრის შიგნითა და ფეხის წინა ზედაპირი. იშვიათად შეიძლება დაზიანდეს კანი სახეზე, გულმკერდსა და მუცელზე. სისტემური სკლეროზისაგან განსხვავებით, მტევნის და ტერფის კანი არ ზიანდება და არც რეინოს სინდრომი აღინიშნება.

პირველი სიმპტომები შეიძლება გამოვლინდეს ინტენსიური ფიზიკური დატვირთვის შემდეგ. სიმპტომები თანდათან პროგრესირებს და რამდენიმე კვირაში კანის ანთებითი უბანი იწყებს გამკვრივებას და საბოლოოდ იღებს ფორთოხლის კანის შესახედაობას.

კანის თანდათანობითი გამკვრივება აძნელებს ხელების და ფეხების მოძრაობას და საბოლოოდ კიდურები უჩვეულო პოზიციაში შეშდება. ხშირია წონის კლება და დაღლილობა. კუნთოვანი ძალა, როგორც წესი, ცვლილებას არ განიცდის, თუმცა შეიძლება კუნთებისა და სახსრების ტკივილი გამოვლინდეს. იშვიათად, თუ პროცესში წინამხარია ჩართული, დაავადებულს შეიძლება მაჯის არხის სინდრომი განუვითარდეს.

იშვიათად, სისხლში წითელი უჯრედებისა და თრომბოციტების შემცირება აღინიშნება, რაც დაღლილობას და სისხლდენებისადმი მიდრეკილებას იწვევს.

დიაგნოზი

ექიმი ეოზინოფილური ფასციიტის დიაგნოზს ვარაუდობს მახასიათებელი სიმპტომების არსებობისას. სისხლში მომატებულია ეოზინოფილების რაოდენობა, ისევე როგორც ერითროციტების დალექვის სიჩქარე (ედს). აღნიშნული მატება ანთებით პროცესზე მიუთითებს.

დიაგნოზი დასტურდება დაზიანებული კანის და მის ქვემოთ მდებარე ქსოვილის (ფასცია) ბიოფსიით. ბიოფსიით აღებული ნიმუში, კანის ყველა შრეს უნდა მოიცავდეს კუნთოვან ქსოვილამდე. დიაგნოზის დასმაში ეხმარება მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია, თუმცა ეს კვლევა არ არის ისეთი გადამწყვეტი, როგორც კუნთის ბიოფსია.

პროგნოზი და მკურნალობა

დაავადების შორეული პერსპექტივა უცნობია.

დაავადებულთა უმრავლესობა სწრაფად ემორჩილება კორტიკოსტეროიდების მაღალი დოზებით მკურნალობას. ნაწიბურების წარმოქმნის, კანის ატროფიის და კონტრაქტურების თავიდან ასაცილებლად, მკურნალობა რაც შეიძლება მალე უნდა დაიწყოს. კორტიკოსტეროიდები ატროფირებულ და დანაწიბურებულ კანს ვერ შეცვლიან. დოზები თანდათან მცირდება, თუმცა კორტიკოსტეროიდების დაბალი დოზით მკურნალობის გაგრძელება 2-დან 5 წლამდეა ხოლმე საჭირო. კორტიკოსტეროიდების უკუჩვენების ან არაეფექტურობის შემთხვევაში, შეიძლება სხვა საშუალებების ცდა (მაგალითად, ჰიდროქსიქლოროქინი ან ციკლოსპორინი).

რეკომენდებულია პერიოდულად სისხლის ანალიზის ჩატარება, ვინაიდან იშვიათად, შეიძლება სისხლის სხვა დაავადება განვითარდეს.