იმუნოგლობულინის სელექციური დეფიციტი თანდაყოლილი იმუნოდეფიციტური პათოლოგიაა, რომლის დროსაც ქვეითდება მხოლოდ ერთი ტიპის (კლასის) ანტისხეულების (იმუნოგლობულინის) დონე, სხვების შემცველობა კი არ იცვლება.
იმუნოგლობულინის რამდენიმე კლასი არსებობს. ადამიანის ინფექციისგან დაცვაში ყოველ მათგანს განსხვავებული ფუნქცია აქვს. ყველა კლასის დონე შეიძლება შემცირდეს, თუმცა ყველაზე ხშირად ეს A იმუნოგლობულინს(IgA) ეხება.
IgA-ს სელექციური დეფიციტი: ეს ავადმყოფობა მთელი სიცოცხლის მანძილზე გრძელდება. ზოგჯერ მას ქრომოსომული პათოლოგია იწვევს. დაავადება შეიძლება განუვითარდეთ გენეტიკურად შეპირობებული მაღალი მგრძნობელობის მქონე პირებს წამლების – ფენიტოინის (ანტიკონვულსანტი), სულფასალაზინის (ანტიბიოტიკი), ოქროს ნაერთების ან პენიცილამინის (გამოიყენება რევმატოიდური ართრიტის სამკურნალოდ) მიღების შედეგად. ეს დეფიციტი ჩვეული ვარიაბელური იმუნოდეფიციტის მქონე პაციენტთა ოჯახის წევრებსაც უვითარდება.
სელექციური IgA-ს დეფიციტის მქონე პირთა უმეტესობას მხოლოდ მცირედ გამოხატული სიმპტომები აქვს ან სიმპტომები საერთოდ არ აქვს. აღინიშნება ხოლმე ფილტვის ქრონიკული ინფექციები, სინუსიტი, ალერგიები, ქრონიკული დიარეა ან აუტოიმუნური დარღვევები, სახელდობრ, ნაწლავის ანთებითი დაავადება ან სისტემური წითელი მგლურა. ჩვეული ვარიაბელური იმუნოდეფიციტი პაციენტების მხოლოდ მცირე ნაწილს უვითარდება.
სელექციური IgA დეფიციტის მქონე ზოგიერთ პირს, რაიმე სხვა მიზეზის გამო სისხლის გადასხმის ან იმუნური გლობულინის ინფუზიის (ჩვეულებრივ ორივე მათგანი შეიცავს IgA-ს) შემთხვევაში, IgA-ს საწინააღმდეგო ანტისხეულები წარმოექმნება. თუ ასეთ პაციენტს განმეორებით გადაესხმება სისხლი ან ჩაუტარდება იმუნური გლობულინის ინფუზია, მძიმე ალერგიული რეაქცია (ანაფილაქსია) შეიძლება განვითარდეს. მსგავსი რეაქციების განვითარების შესაძლებლობაზე ექიმების ყურადღების მისაქცევად პაციენტმა თან უნდა ატაროს სამედიცინო საიდენტიფიკაციო სამაჯური ან ეტიკეტი.
ზოგიერთი პაციენტის მდგომარეობა სპონტანურად უმჯობესდება. დაავადება სიცოცხლის ხანგრძლივობაზე გავლენას არ ახდენს, თუ არ განვითარდა აუტოიმუნური ავადმყოფობა ან ჩვეული ვარიაბელური იმუნოდეფიციტი.
ექიმს იმუნოდეფიციტის არსებობაზე ეჭვი იმ შემთხვევაში მიაქვს, თუ სახეზეა ხშირი ინფექცია, განსაკუთრებით იმ პირებს შორის, რომლებიც ისეთ წამლებს იღებენ, რასაც იმუნოდეფიციტის გამოწვევა შეუძლია ან თუ სახეზეა იმუნოდეფიციტთან ასოცირებული დარღვევები. დიაგნოზის დასადასტურებლად სისხლში იმუნოგლობულინების დონეს საზღვრავენ.
ჩვეულებრივ, IgA-ს სელექციურ დეფიციტს მკურნალობა არ სჭირდება. მორეციდივე ინფექციების შემთხვევაში პაციენტს ანტიბიოტიკები ეძლევა. თუ IgA-ს სელექციური იმუნოდეფიციტი წამლითაა გამოწვეული, მისი მიღების შეწყვეტამ, შესაძლოა, განკურნოს ადამიანი; თუმცა, ეს არცთუ ხშირია.